Một là, hệ thống những văn bản quản lý cụ thể ở cấp Bộ phải khoa học hơn, khả thi hơn, hợp lý hơn, hợp lòng dân hơn
Thế rồi, những đền, chùa, lễ hội ấy lại có những cơ quan quản lý trên nữa là chính quyền cơ sở xã, huyện, tỉnh… Những cấp như thế có thực thụ là trong lành hay không, nếu đã không trong sạch thì việc soát chỉ là hình thức thôi, rồi nhiều khi anh lại ngơ để người ta kiếm tiền rồi chia chác cho anh.
Nghĩa là, tôi cho rằng xoành xoạch cần phải phân biệt và phân tách kỹ để thấy rằng, trong từng chuyện một, chuyện nè tốt, chuyện nà xấu; chuyện nào chấp thuận được và chuyện nà không ưng được. Vấn đề là thế chứ thực ra rất đơn giản. Thực chất vấn đề tôi cho là các văn bản quản lý và thực thi văn bản đó chưa tốt. * Để hạn chế những hoạt động phản văn hóa đó thời kì qua, cơ quan quản lý đã ban hành nhiều văn bản để điều chỉnh hành vi người đi lễ nhưng xem ra những chuyển biến vẫn không có gì đáng kể, theo ông duyên do vì sao? - GS.
Sở dĩ điều này cứ tù mù là bởi văn bản chưa chặt chẽ và thứ hai là những người quản lý trực tiếp thiếu minh bạch, thiếu trong sáng. Để có cái nhìn rõ hơn về vấn đề này, Phóng viên Đài TNND TP. Chúng ta cũng không nên ngó vấn đề theo kiểu một chiều. Nhưng nếu đốt vàng mã không vì ông bà cha ông mình, mà vì ganh đua với những người láng giềng bên cạnh thì đó lại là chuyện khác.
* Xin cảm ơn ông!. Nếu giải quyết được 3 cái đó thì cuộc sống chung cũng như các lễ hội của chúng ta nó sẽ mang tính văn hóa, văn minh cao hơn. Đó là chuyện giữa người sống với nhau. Không chỉ thuần tuý là chuyện người ta tin và đến tham dự lễ hội mà rất nhiều những hoạt động, dịch vụ đi kèm theo, tuốt đều tự phát và gây nên tình trạng bừa bãi như mời chào, cò mồi… Hay như việc trông giữ xe chặt chém người dân, đặt hòm công đức ở vớ mọi nơi để tìm cách moi tiền của dân.
Trở lại cũng chỉ có 3 vấn đề. Tôi cũng muốn nhắc lại là tự thân những việc bói toán, xem tử vi, tướng số không phải là việc xấu. Tôi cho rằng đó là khâu quan trọng bậc nhất. Thứ hai, hệ thống quản lý các cấp phải trong lành, sáng tỏ. Do, muốn hạn chế, ngăn trở, cấm đoán những người lợi dụng thì chúng ta phải phân biệt được ai là người lợi dụng và ai là thầy tướng tốt.
Những văn bản, những quy định như thế chưa dựa trên những cơ sở khoa học, chưa cụ thể mà chỉ chung chung. Nó phải hợp lòng dân, hợp lý và phải khả thi. Sau khi phân biệt rồi thì mới cấm được những người đang hành nghề lợi dụng. Ở các nước cũng đều có chuyện này cả nhưng riêng ở nước ta, niềm tin về tâm linh ở chừng độ rất cao.
TSKH Trần Ngọc Thêm: Sở dĩ điều đó không chuyển biến gì vì chỉ mang tính hình thức. Thế còn những chuyện khác như thùng công đức chẳng hạn, vì sao vẫn cứ bị lợi dụng tràn lan, thì cũng bởi vì công tác quản lý của chúng ta.
Dưới giác độ nào đó thì hoạt động này đều là những khoa học theo ý nghĩa nào đó. Những người mượn việc bói toán xem tử vi, tướng số tràn lan khắp mọi nơi… thì đây là những chuyện thuộc về phạm vi của những người tổ chức. Thế rồi, những chuyện như phóng sanh, đốt vàng mã cũng có những mặt tốt nhất mực của nó. TSKH Trần Ngọc Thêm : Lễ Vu Lan hay bất kỳ lễ hội nào khác cũng đều như vậy thôi.
TSKH Trần Ngọc Thêm: do một lễ hội thì bộ phận quản trị của lễ hội đó, chùa thì ban quản trị của chùa đó, đền cũng vậy… những người đó có đích thực tinh khiết hay không.
Nếu văn bản không hợp lòng dân thì chả có cách nào để văn bản đó được thực hành tốt hơn cả. TSKH Trần Ngọc Thêm : Theo tôi, tình hình các lễ hội ở các đền, miếu, chùa… thời gian qua có nhiều nét phản cảm gây cho từng lớp những bức xúc, báo chí cũng phản ảnh nhiều.
Giả dụ đích thực tinh khiết, phải văn bản tốt, nếu những người quản lý trong sáng thì mọi chuyện đã dễ dàng. * Thưa ông, là một người nghiên cứu và thông suốt rất sâu về lĩnh vực văn hóa cũng như các hoạt động xung quanh các sự kiện văn hóa, lễ hội của Việt Nam, bản thân ông có nhận xét như thế nào của hành vi của người đi lễ hiện giờ? Giáo sư - Tiến sĩ Khoa học Trần Ngọc Thêm (ảnh: SGGP) - GS.
Những cấm đoán kiểu như thế xưa đã làm, nay vẫn làm. Ở đây có hai vấn đề, một là những người đi lễ, hai là những người có bổn phận tổ chức lễ. HCM đã có cuộc phỏng vấn với Giáo sư - Tiến sĩ Khoa học Trần Ngọc Thêm, một nhà nghiên cứu về văn hóa Việt Nam. Đó là một hoạt động văn hóa. Tùy theo nhận thức mà mỗi người có những cách khác nhau để diễn tả. * Chỉ còn không lâu nữa sẽ đến ngày lễ trọng của đạo Phật - đó là Lễ Vu Lan báo hiếu, nếu góp thêm một ý kiến để hoạt động này cũng như những lễ hội khác được văn minh hơn, thì đó sẽ là gì, thưa ông? - GS.
* Việc sáng tỏ trong thu chi tiền công đức ở các đền chùa và di tích bây chừ, một việc mà thiển nghĩ rất đơn giản nhưng theo ông tại sao lại khó thực hành đến như vậy? - GS.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét